یکی از آثار تاریخی شهر کاخک در شهرستان گناباد مسجد جامع ( مسجد بازار) است که به استناد کتیبه آن در سال ۹۰۲هجری قمری در زمان سلطنت شاه طهماسب صفوی بنا شده است. این مسجد در زلزله سال ۱۳۴۷ به کلی ویران نشده بود که توسط بلدوزر ویران شد. در کاخک پنج مسجد قدیمی وجود داشت. که جلوی هر مسجد چنار قطور و پهلوی هر چنار آب انبار ی وجود داشت. به طوری که افراد مسن می گویند غرس چنار ها مقارن با ساختن مسجد نزدیک آن بوده است.
به استناد نوشته های کتیبه مسجد جامع سابق و امامزاده سلطان محمد عابد (ع) این دو بنای بزرگ در سال ۹۰۲ هجری قمری در زمان سلطنت شاه طهماسب صفوی به وسیله خواهرش شاهزاده خانم بنا گردیده است. آقای سلطان حسین تابنده در کتاب تاریخ و جغرافیای گناباد در مورد ساختمان این بنا می‌گوید: "مسجد جامع کاخ که به امر شاهزاده خانم، خواهر شاه طهماسب اول صفوی در سال ۹۶۱ بنا شد و در سال ۱۰۷۰ گچبری و تزئینات ایوان در محراب آن انجام گردید. نیز پس از تعمیر، روی گچ، در آن مسجد نوشته شده است:
| ماهی بحر سیادت حامی شرع مبین | زیب اورنگ فضیلت واعظ ارباب دین | |
| آن که باشد از شر ف همنام جد خویشتن | شمس برج لافتا یعنی امیرالمومنین | |
| چون خلیل از همت خود بانی این کعبه شد | تا بود روز قیامت در مقام آمین | |
| کعبه کان بود در معنی ملک را مستجار | یافت چون اتمام از توفیق رب العالمین | |
| درج تاریخش خرد پرداز وصفش کرد و گفت | مسجدالاقصا به عالم سجده گاه مومنین |
عمل استاد زین العابدین بنا کتیبه ی العبد المذنب زین العابدین بن حاج ملا حسین سنه یک هزار و دویست و هشتاد و شش".
منابع:
مطالب مرتبط:
