درخت توت از تیره گزنه ها است. این درخت بومی کشور چین بوده و در قرنها پیش به قاره اروپا، امریکا و به خصوص کشور ایران راه یافت. زمان یا روند انتقال یا گسترش کاشت و بهره برداری از این درخت در ایران چندان مشخص نیست. شاید با وجود جاده ابریشم، و ارزش پارچه های ابریشمی و تبادلات فرهنگی و مهارتی و با توجه به این که کرم ابریشم ( تار های ابریشم حاصل تنیدن مایعی از این کردم به دور خودش است که جسمی دوکی شکل را تشکیل می دهد.) همچون مثل همه موجودات برای زنده ماندن و ادامه زندگی نیازمند تغزیه از برگ گیاه توت و هم تیره های آن است. کاشت و پرورش این درخت امری ضروری است.
درخت توت در منطقه خراسان بیخصوص شهرستان گناباد بسیار به چشم می خورد. این درخت علاوه بر اینکه برگ هایش برای کرم ابریشم و دامها بسیار مقوی و ارزشمند است. میوه و پوست شاخه های این درخت نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

در گذشته و حتی امروزه کشاورزان که بخش عمده مردم در شهرستان گناباد تشکیل می دادند در درون و گوشه خانه ها و زمین های کشاورزی خود انوع درخت توت به خصوص نوع نُقلی آن را می کاشتند. این درختان به عنوان یک دارایی شخصی (که امکان فروش یا اجاره داشت) به عنوان مرز و حریم خانه ها و زمین های کشاورزی استفاده می شد.

کشاورزان گناباد بخشی از سال را به پرورش کرم ابریشم اختصاص می دادند، در این زمان ارزش این درختان بالا می رفت به گونه ای که درختان مناسب (شاخ و برگ دار ) را فروخته یا بهت برداشت یا به اصطلاح "رُفتن" برگها این درخت آن را اجاره می دادند.

برخی از کشاورزان و تاجران این درختان را به جهت بهره برداری از میوه آن خریده یا اجاره می کردند. به این صورت که پس از میوه دادن این درخت آنرا چیده یا به اصطلاح "می تکاندند". و میوه ها را که گاها ممکن بود گرد و غبار بر آن نشسته باشد تمیز کرده و با روش های خاص خشک می کردند تا به عنوان آجیل آن را فروخته یا برای پذیرایی از میهمانان خود در شب نشینی ها، جشن ها و اعیاد استفاده کنند. و یا آن را پس از چیدن مصرف می کردند.

از پوست شاخه های این درختان نیز به عنوان طناب های کوچک برای چفت وبست کردن موقت مانند بستن شاخه های درختان، دسته کردن علوفه استفاده می شد. این عمل در فصل هرس این درختان انجام می شد. به این صورت که شاخه های جدا شده را خیسانده تا پوست آن تازه تر شده و راحت تر از خاشه جدا شود آن را جدا کرده و مورد استفاده قرار می دادند.

مطالب مرتبط: